Prof. Dr. Ian Jackson
Plastik cerrahi dünyası büyük ustalarından birini yitirdi. 2 Ağustos 2020’ de kaybettiğimiz Prof. Dr. Ian Thomas Jackson İkinci Büyük Savaş sonrasında birçok farklı cerrahi disiplinden beslenerek gelişen Plastik Cerrahi Altın Çağının son temsilcilerindendi. 24 Aralık 1934’de Glasgow / İskoçya’da doğan Ian Jackson orta öğretimini, eşi ve yaşam boyu yoldaşı olacak Marjorie ile de tanıştığı Shettleston’daki Eastbank Academy’de tamamladıktan sonra Glasgow Üniversitesi Tıp Fakültesinden 1959 yılında mezun oldu.
1960 yılından başlayarak Patoloji, Genel Cerrahi ve Plastik Cerrahi ihtisaslarını yaptığı Glasgow, Medawar gibi Nobel Tıp Ödülü’ne kadar uzanmış araştırmacıların yanı sıra Plastik Cerrahinin devlerine de ev sahipliği yapıyordu. Böyle bir ortamda yetişen Dr. Jackson yeteneği, çalışkanlığı ve cerrahiye olan tutkusu ile kısa sürede kendini kabul ettirdi. Ian McGregor’un yanında çalıştığı dönemde birlikte tanımladıkları “Kasık Flebi” rekonstrüktif cerrahide yeni bir çağın ilk habercisiydi. Geliştirdiği teknikler, kranyomaksillofasiyal cerrahi yan dalının kurulmasına öncülük etmesi, dünyanın çeşitli yerlerinde eğitim ve yardım amaçlı ameliyatlar yapması ile çok geçmeden Glasgow’daki Canniesburn Hastanesinin en parlak yıldızlarından biri olarak dünya çapında tanınır oldu. Bu tanınma Canniesburn’de çalıştığı on yıl içinde ABD’deki çeşitli üniversitelere yaptığı “Visiting Professor” ziyaretlerine ve sonunda da 1979 yılında gerçek anlamda bir göçe dönüştü. Aynı yıllarda Ian Jackson’la birlikte Canniesburn’ün iki diğer yıldızı Graham Lister ve Robert Acland Louisville’deki Kleinert Enstitüsünün yolunu tutarlarken, Ian Jackson Rochester/Minnesota’daki dünyaca ünlü Mayo Klinikte Profesör olarak Plastik Cerrahi Bölümünün başına geçti.
Kranyomaksillofasiyal cerrahide var olan sınırları zorlayıp yeni yaklaşımlar geliştirmeye, çözümler üretmeye odaklı gerçek bir usta olarak kullandığı teknikleri öğretmekten zevk duyan, dünyanın birçok yerinde yardım amaçlı ameliyatlar yapan Jackson cerrahi tarihindeki en dramatik öykülerden birinin de kahramanı olmuştu. Peru’da orta yüz yokluğu nedeniyle ormana terkedilip İsviçreli bir yardım gönüllüsü tarafından bulunan David adlı küçük bir çocuğun bugünkü koşullarda “Yüz Nakli” düşünülebilecek rekonstrüksiyonunu Glasgow’da çalıştığı dönemlerden başlayıp Amerika’ya taşındıktan sonra da devam eden 80’in üzerinde ameliyatla tamamlayan ve bu arada David’i evlat edinerek kendi dört çocuğundan asla ayırmayan Ian Jackson’la oğlu David’in birbirlerine olan bağlılıkları çok derindi. Bu öykü daha sonra hem Marjorie Jackson’ın yazdığı bir kitaba hem de bir BBC belgeseline dönüştü (The Boy David Story (Video 2003)-https://www.imdb.com/title/tt0333186/).
Kranyomaksillofasiyal cerrahi tekniklerini konjenital anomaliler kadar Baş-Boyun ve Kafa Tabanı tümörlerinin cerrahisinde de kullanılır hale getiren Jackson yalnız bu alanda değil el cerrahisi de dahil rekonstrüktif cerrahinin birçok alanında çalışmalar yapmış ve çok az plastik cerrahın başarabildiği yayın üretkenliğine ulaşmıştır. Asistanlığımdan bu yana benim ve hala birçok plastik cerrahın başucu kaynağı olan “Local Flaps in Head and Neck Reconstruction” Plastik cerrahi literatüründeki gerçek başyapıtlardan biridir. Yazdığı kitaplar, kitap bölümleri ve dergi yazılarında hemen dikkati çeken açık, yalın ve dolaysız anlatımı cerrahideki büyük ustalığı kadar bir öğretmen olarak da yetkinliğinin en büyük kanıtıdır.
Dr. Jackson, 1989 yılında Mayo Klinikten ayrılıp Southfield / Michigan’da Providence Hospital bünyesinde Institute for Craniofacial Reconstructive Surgery’ (CFI) yi kurdu. CFI yıllarca dünyanın her tarafından plastik ve maksillofasiyal cerrahların akın ettiği ve Türkiye’den aralarında benim de bulunduğum birçok fellow ve ziyaretçiyi kabul eden yoğun bir merkez oldu. Birlikte çalışma şansına sahip olmak ürkütücü çalışma temposuna karşın her zaman değerli bir şeyler öğrenebilmek anlamına da gelirdi. İnsana her anlamda değer veren, dünyayı çok gezmesine karşın “…şehirler yerine insanları tanımayı” seven, çevresindeki herkesle sıcak ve samimi bir ilişki kurabilen nadir bir kişilikti. O ve ailesiyle birlikte geçirilen cumartesi akşamlarının eğlenceli toplantıları ve sıcak sohbetleri bizlere unutulmaz anılar bıraktı.
İskandinav ülkeleri, Almanya ve İsviçredeki tanınmış kliniklerde çalışabilmek uğruna asistanlık sonrası kazandığı McCunn Travelling Fellowship programını çadırda yatarak tamamlayacak kadar mesleğine tutkuyla bağlı olan Jackson ilerleyen yaşına karşın insanüstü bir tempoyla çalışmaya devam etti. “Uyku zaman kaybıdır..!” diyerek sağlığı bozulana dek mesleğine bağlı kaldı ancak ilerleyen hastalığı son yıllarında ona bu izni vermez oldu.
1996 yılında “British Association of Plastic Surgeons”ın Sir Harold Gillies adına verdiği Altın Madalya ve 1998 yılında “Edinburgh Royal College of Surgeons” madalyası gibi çok prestijli ödüllerin yanı sıra dünyanın bir çok ülkesinde ödüllerle taltif edilmiş olan Prof. Dr. Ian Jackson TPRECD’nin de şeref üyesiydi.
Bizler için çok büyük bir “usta” çok değerli bir “hoca”ydı. Işıklar içinde uyusun..!
